Op 23 januari 2019 verscheen de wet van 11 januari 2019 dewelke een aantal wijzigingen aan de WIBP aanbracht in het kader van de omzetting van IORP II Richtlijn. Veel van deze wijzigingen waren eigenlijk een omvorming zijn van “soft law” naar “hard law” en betrof het hier dan ook eerder een evolutie in plaats van een revolutie. Vandaag blijkt in de praktijk niettemin dat de nieuwe verplichtingen heel wat inspanningen vereisen van de pensioenfondsen.

PensioPlus heeft sindsdien steeds getracht ten volle zijn rol als ledenorganisatie te spelen door u op een continue basis te informeren over de nieuwe geldende regels. Wij hebben tevens een aantal tools ter beschikking gesteld als ondersteuning bij de implementatie van IORP II. Deze tools werden uitgewerkt in nauwe samenwerking met de leden van PensioPlus en zijn in de eerste plaats ook voor hen bedoeld. Als woordvoerder van de sector hebben we bepaalde tools evenwel ook toegankelijk gemaakt voor niet-leden. Dit past volledig in de missie van PensioPlus: vertegenwoordigen, informeren, vormen en netwerken.

PensioPlus wil op deze manier het belang van de 2e pijler benadrukken en deze op een actieve en permanente wijze promoten teneinde voor iedereen te komen tot een beter en meer adequaat pensioen. In dit kader krijgt de slagzin van de vereniging “Smarter together for better pensions” volop haar betekenis van een echte ledenvereniging, die samen met al haar stakeholders streeft naar de beste oplossing voor alle belanghebbenden.

De Fit-O-Meter, ontwikkeld door PensioPlus, is een online leer-en meetinstrument voor de evaluatie van competenties.
Uniek in België, heeft de Fit-O-Meter tot doel om de raad van bestuur van een IBP, of deze nu wel of niet lid is van PensioPlus, evenals elke persoon die geïnteresseerd is om bij te dragen tot de globale expertise van de IBP, toe te laten zich ervan te vergewissen dat hij/zij de benodigde kennis heeft voor het beheer van de instelling. De wet van 11 januari 2019 betreffende de omzetting van de IBP II-richtlijn naar de Belgische wetgeving voerde een systematische controle in van de vereisten inzake betrouwbaarheid en deskundigheid («Fit & Proper«).
De Fit-O-Meter, opgezet in de vorm van een competentiematrix, laat de IBP’s toe om hun “Fit & Proper”-vereisten die de wetgeving oplegt voor de raad van bestuur als collectiviteit, te visualiseren.

PensioPlus stelt een canvas ter beschikking dat IBP’s in het kader van hun risicobeheerbeleid kunnen gebruiken voor het indelen van risico’s in categorieën met gelijkaardige beheer- en opvolgingsmaatregelen, om deze vervolgens te kunnen inschatten in functie van de risicotolerantie van de IBP.
IBP’s moeten een risicobeheerbeleid opstellen met algemene en bijzondere beleidslijnen gericht op de identificatie, het meten, de opvolging en het beheren van alle significante risico’s, met inbegrip van rapportering. De IBP moet haar risicobeheerbeleid en concrete risicoanalyse in alle strategische beslissingen meenemen.
Het is de bedoeling dat elke IBP – in het licht van haar concrete situatie – verder aan de slag gaat met dit canvas en de tool verder naar haar hand zet; o.m. door risicoscenario’s toe te voegen, de risicoparameters te concretiseren, de risicobeoordeling verder te verfijnen, kwantitatieve beoordelingen te maken waar mogelijk, enz.
De raad van bestuur van de IBP draagt de eindverantwoordelijkheid voor het risicobeheer dat zich niet mag herleiden tot een ‘ticking the box’-oefening. De raad van bestuur van de IBP, evenals de sleutelfuncties, dienen – elk met hun eigen invalshoek – een actieve rol te spelen in de verschillende stappen van het risicobeheerproces waarbij de risicomanager een coördinerende rol opneemt.

Duurzaam investeren staat hoog op de agenda van de Europese Unie en steeds meer pensioenfondsen overwegen om ESG factoren mee te nemen in hun investeringsbeleid. Sinds de implementatie van IORP II in nationale wetgeving zijn pensioenfondsen voortaan bovendien verplicht om ESG factoren mee te nemen in hun risicomanagement.
PensioPlus heeft daarom een ESG roadmap opgesteld teneinde pensioenfondsen te helpen bij het uitstippelen van een ESG beleid.

Dit document geeft een leesbaar overzicht van de voornaamste bepalingen in de prudentiële wetgeving van pensioenfondsen en beoogt (nieuwe) bestuurders en andere stakeholders een toegankelijke samenvatting te geven van de werking van een pensioenfonds.

De Pensioenatlas werd met de gewaardeerde samenwerking van BePLA (Belgian Pension Lawyers Association) ontwikkeld, en biedt een overzicht van alle voor een pensioenfonds vereiste documenten met de minimale vermeldingen voor elk document. Op deze manier kunnen pensioenfondsen een snelle screening doen van hun bestaande sleuteldocumenten, en een inventaris maken van de elementen die nog in orde moeten worden gebracht.

De WIBP verplicht IBP’s te beschikken over een doeltreffend governancesysteem dat voor een gezonde en prudente bedrijfsvoering zorgt en in verhouding staat tot haar omvang, aard, schaal en complexiteit van werkzaamheden. De wijze waarop de governanceverplichtingen worden nageleefd kan met andere woorden verschillen in functie van de specificiteit en de bijzondere kenmerken van de IBP en van de pensioenregelingen die ze beheert. Dit houdt niet in dat “kleinere” of “eenvoudige” IBP’s zouden vrijgesteld zijn van de basisvereisten, maar wel dat de wijze van toepassing van de norm kan worden aangepast. De proportionaliteitsmatrix biedt – aan de hand van een aantal critera – een houvast voor IBP’s bij de concrete invulling van het proportionaliteitsbeginsel.